Łukasz

Szanowny Panie,

właściwa wymowa ukraińska nazwiska prezydenta Zełenskiego jest taka: [Zełens'kyj]. Wymowa miękka, którą Pan zaobserwował, jest wynikiem wpływu rosyjskiego.

Odrębną sprawą jest to, w jakiej formie nazwisko to powinno funkcjonować w polskiej przestrzeni publicznej. Mamy tu zasady, do których należy się odwołać: powinno się stosować tzw. transkrypcję wydawniczą, która obejmuje pewne zasady polszczenia nazwisk, polegające m.in. na tym, że nazwiska ukraińskie zakończone na  -ський, -цький, -ич, -ий mogą otrzymać w mianowniku liczby pojedynczej polskie zakończenia, odpowiednio: -ski, -cki, -icz,  -y.  Z tego też powodu w transkrypcji wydawniczej poprawną formą nazwiska jest Zełenski. O pełnej polskiej transkrypcji mówi się tylko w wypadku nazwisk historycznych, np. Wiszniowiecki, Chmielnicki.

W związku z powyższym powinniśmy opierać się na zasadach transkrypcji podanych w słownikach ortograficznych PWN (np. Wielkim słowniku ortograficznym), które z kolei w kwestiach dotyczących zasad transkrypcji wydawniczej nazwisk ukraińskich opierają się na Uchwale Komitetu Językoznawczego PAN z 20 stycznia 1956 r. i Zasad pisowni polskiej i interpunkcji S. Jodłowskiego i W. Taszyckiego. 

Zasady, na które się powołuję, można zaleźć tu:

https://sjp.pwn.pl/zasady/Transliteracja-i-transkrypcja-wspolczesnego-alfabetu-ukrainskiego;629711.html, https://sjp.pwn.pl/zasady/321-78-C-2-Nazwiska-na-%D0%B8%D0%B9-%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B8%D0%B9-%D1%86%D1%8C%D0%BA%D0%B8%D0%B9;629715.html, https://sjp.pwn.pl/zasady/324-78-C-5-Uwagi;629718.html.

Za konsultację dziękuję prof. Irenie Mytnik z Instytutu Ukrainistyki UW. 

Łączę wyrazy szacunku

Agata Hącia