25.09.2021

orzeczenie przy podmiocie szeregowym

Które zdanie jest poprawne? 1. Tak jak lampa w nocy i słońce w dzień pomaga dostrzec przeszkody na naszej drodze, tak dobra rada kogoś doświadczonego pozwala podejmować dobre decyzje. 2. Tak jak lampa w nocy i słońce w dzień pomagają dostrzec przeszkody na naszej drodze, tak dobra rada kogoś doświadczonego pozwala podejmować dobre decyzje.

Mariusz Gęsicki

Szanowny Panie,

poprawna jest wersja druga, ponieważ w zdaniach z podmiotem szeregowym orzeczenie powinno mieć formę liczby mnogiej. Zdarzają się wprawdzie sytuacje, w których można dopuścić liczbę pojedynczą – np. gdy składniki podmiotu są rzeczownikami abstrakcyjnymi mającymi ten sam rodzaj gramatyczny – ale nawet wówczas jest to rozwiązanie zaledwie dopuszczalne, czyli mniej staranne.

W przytoczonym przez Pana zdaniu człony podmiotu są różnorodzajowe (lampa jest rodzaju żeńskiego, a słońce – rodzaju nijakiego), a w takim wypadku konieczne jest użycie orzeczenia w liczbie mnogiej (pomagają). O niefortunności liczby pojedynczej łatwo się przekonamy, gdy spróbujemy użyć w obu zdaniach orzeczenia w czasie przeszłym. O ile zdanie drugie wciąż będzie poprawne (lampa w nocy i słońce w dzień pomagały…), o tyle zdanie z orzeczeniem w liczbie pojedynczej musi być błędne (*lampa w nocy i słońce w dzień pomagała…, *lampa w nocy i słońce w dzień pomagało…).

Z wyrazami szacunku

Barbara Pędzich