Witam, jestem ciekawy znaczenia słowa "przeciwstawny" . Przeciwstawiać rozumiem jako stawiać coś przeciwnego do kogoś , czegoś. Jednak z używania tego słowa w języku polskim, widzę że słowo przeciwstawiać oznacza po prostu robić coś innego niż ktoś. Z przykładu "Ktoś przeciwstawia się komuś" - oznacza , że ktoś wykonuje czynność odwrotną, inną niż ktoś. Więc przymiotnik "przeciwstawny" oznacza kogoś lub coś , co wykonuje , pełni odmienną rolę od czegoś innego ? Np. Przeciwstawna cecha - czyli cecha która wykonuje inne zadanie,pełni inną rolę niż inna cecha ? Czemu zamiast przeciwna, używa się określenia przeciwstawna...skoro -stawna oznacza że stawia coś, jakieś działanie. Jeśli przeciwstawiać - to robić coś przeciwnego, to przeciwstawny powinno oznaczać robiący coś przeciwnego. Czy nie powinno się to odnosić tylko do czynnosci wykonywanych przez ludzi ?
Sylwek
Szanowny Panie,
zgodnie z Wielkim słownikiem języka polskiego przeciwstawiać to: 1) 'zestawiać na zasadzie przeciwieństwa', np. przeciwstawiać postawę, przekonanie, duszę i ciało; 2) 'usiłować równoważyć siłę czegoś lub jej przeciwdziałać', np. przeciwstawiać argumentację, a przeciwstawiać się znaczy: 1) 'występować przeciwko komuś lub czemuś', np. przeciwstawiać się dyktaturze, kłamstwu, przemocy; 2) 'wytrzymywać napór czegoś lub mu przeciwdziałać', np. przeciwstawiać się rwącej wodzie, grawitacji. Z kolei przeciwstawny to: 1) 'taki, który się całkowicie różni i wzajemnie wyklucza z innym', np. przeciwstawne racje, punkty widzenia, argumenty; 2) 'taki, który znajduje się naprzeciw lub jest skierowany w drugą stronę niż obiekt tego samego rodzaju', np. przeciwstawny kciuk, palec, kierunek.
Jak więc widać, w każdym z tych znaczeń zawiera się element opozycyjności, wyraźnie widoczny w etymologii czasownika przeciwstawiać (= stawiać + przeciw), ale trzeba pamiętać, że znaczenia aktualne, czyli te, które przynależą słowom w danym momencie rozwoju języka, często są odległe od znaczeń etymologicznych, a wynikają nieraz z setek lat ewolucji wyrazów.
Łączę wyrazy szacunku
Agata Hącia