Dzień dobry, Od wczoraj nurtuje mnie użycie przez prowadzącą słowa "klauzura" w odniesieniu do zaliczenia kursu. Sprawdziłem słowniki i żaden z nich nie podaje w definicji słowa "klauzura", z której można byłoby wywnioskować, że jest to synonim "kolokwium". Po wyszukaniu frazy "klauzura studia" oraz "klauzura zaliczenia" okazało się, że w podobnym kontekście używane jest również przez innych wykładowców, więc nie jest to przypadkowa pomyłka. Jak można, więc wyjaśnić użycie tego słowa? Pozdrawiam
Mikołaj
Szanowny Panie,
rzeczywiście w języku ogólnym ten wyraz (rzeczownik rzadki, chyba dość erudycyjny) odnosi się tylko do życia konsekrowanego. Może oznaczać taki element reguły zakonnej, który zabrania kontaktowania się zakonnikom (zakonnicom) ze światem zewnętrznym (istniejącym poza zakonem), a także – miejsce w zakonie, do którego nie mogą wchodzić osoby z zewnątrz, oraz ogół zakonników (zakonnic) danej wspólnoty. Te trzy znaczenia notuje chociażby Wielki słownik języka polskiego pod red. P. Żmigrodzkiego.
Jednakże w pewnych językach środowiskowo-specjalistycznych (np. w językach społeczności uniwersyteckich niektórych kierunków, zwłaszcza technicznych, takich jak architektura czy budownictwo, także niektóre kierunki ekonomiczne) wyraz ten ma jeszcze inne znaczenie. Oznacza mianowicie rodzaj kolokwium, zwłaszcza jeśli jest ono połączone z wykonaniem pewnego projektu, zadań wymagających rozrysowania jakiegoś szkicu, a także przeprowadzenia do niego określonych obliczeń. W tych odmianach języka mówi się zatem m.in. o ćwiczeniach/ kursach klauzurowych, czyli takich, których zaliczenie wymaga (czasami jako jeden z warunków, a czasami jako warunek jedyny) napisania (zaliczenia) owej klauzury właśnie.
Tak jak Pan zauważył, w języku ogólnym wyraz nie funkcjonuje w tym znaczeniu, ale zdarza się tak (i w polszczyźnie wcale nie jest to rzadkie zjawisko), że jakieś słowo (w jakimś znaczeniu) funkcjonuje tylko w określonej odmianie języka. Tak jest też w tej sytuacji.
Z wyrazami szacunku
Jarosław Łachnik