24.07.2024

*paralimpijczyk czy paraolimpijczyk

Szanowni Państwo, proszę o rozwianie wątpliwości w kwestii pisowni przymiotnika "paraolimpijski"/"paralimpijski. Niedawno Polski Komitet Paraolimpijski zmienił nazwę na Polski Komitet Paralimpijski, co RJP oceniła negatywnie: https://rjp.pan.pl/?view=article&id=2136:oswiadczenie-rady-jezyka-polskiego-w-zwiazku-z-przymiotnikiem-paralimpijski&catid=109 W ustawie o sporcie zastosowano przymiotnik "paralimpijski" również w znaczeniu pospolitym, mimo że formy tej nie wskazuje się w żadnym słowniku: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20101270857/U/D20100857Lj.pdf Na stronie Polskiego Komitetu Paralimpijskiego zamieszczono uzasadnienie: https://paralympic.org.pl/o-literce-o-a-wlasciwie-o-jej-braku/ Czy zgodnie z normą powinno się używać w znaczeniu przymiotnika pospolitego formy słownikowej "paraolimpijski", czy może, powołując się na uzus, formy "paralimpijski"?

Agnieszka

Szanowna Pani,

moja opinia jest zbieżna z opinią Rady Języka Polskiego.

W języku polskim mamy cząstkę para- («pierwszy człon wyrazów złożonych, oznaczający: niby, prawie, wyrażający podobieństwo do tego, co jest określane drugą częścią złożenia», Słownik języka polskiego PWN), do której dołączamy wyrazy (rzeczowniki, przymiotniki) w pełnej formie, np. parapsychologia, paratyfus, parateatralny. Cząstka para- została zapożyczona do języka polskiego z greki. Budowę wyrazu złożonego paraolimpijski możemy przedstawić w następujący sposób: gr. pará 'przy, obok, poza (czymś)' + pol. olimpiada (Wielki słownik języka polskiego). Nie funkcjonuje w polszczyźnie słowo *limpiada, które moglibyśmy włączyć do takiej struktury.

To prawda, że język ewoluuje − zapożyczamy nowe słowa, znaczenie i nacechowanie stylistyczne słów może słów może się zmieniać − ale proponowana zmiana jest sprzeczna z systemem językowym, a kryterium systemowe jest jednym z najważniejszych przy ocenie nowych form językowych. Jeśli sprawdzimy frekwencję wyrazów w Narodowym Korpusie Języka Polskiego, to przekonamy się również, że nowa forma wyrazowa nie spełnia kryterium uzualnego (w NKJP nie pojawiają się przykłady z wyrazami *paralimpijczyk, *paralimpiada, *paralimpijski).

Łączę wyrazy szacunku

Monika Pawelec-Skurzyńska