Maja
Szanowna Pani,
oba zdania są poprawne, ale różnią się znaczeniem. Aby to wyjaśnić, najlepiej przywołać oś czasu, na której umiejscowimy następujące zdarzenia:
- A: X podejmuje decyzję o zostaniu pisarką
- B: Y dowiaduje się o decyzji X-a
- C: Y wypowiada zdanie: Gdybyśmy wiedzieli...
Zasadniczo możliwe są dwie sytuacje:
- Najwcześniej występuje zdarzenie A, po nim B, po nim C. Do tej sytuacji najlepiej pasuje zdanie: Gdybyśmy wiedzieli, że postanowiłaś zostać pisarką, to... Mówiąc to, Y wyraźnie wskazuje na dystans czasowy między zdarzeniami A i C, a zwłaszcza podkreśla to, że A zaszło w przeszłości i było najwcześniejsze, zaszło przed B.
- Nie ma jasności, jaka jest kolejność zdarzeń A i B; pewne jest tylko to, że C jest ostatnie. Do tej sytuacji najlepiej pasuje zdanie: Gdybyśmy wiedzieli, że postanowisz zostać pisarką, to... Można je interpretować przede wszystkim tak: „Gdybyśmy – WTEDY, GDY PODEJMOWAŁAŚ DECYZJĘ/ BYŁAŚ TUŻ PRZED PODJĘCIEM DECYZJI/ BYŁAŚ BLISKA PODJĘCIA DECYZJI – wiedzieli o tym, co postanowisz, czyli jaka będzie – Z TAMTEGO PUNKTU WIDZENIA: W PRZYSZŁOŚCI – twoja decyzja, to [zrobilibyśmy to a to, zachowalibyśmy się tak a tak]”.
Różnica między tymi sytuacjami sprowadza się zatem do tego, że w sytuacji 2. mówiący niejako wykonuje przeskok w czasie, w pewnym sensie zmienia perspektywę, dechronologizuje wydarzenia. Umożliwia mu to forma czasownika w czasie przyszłym (postanowisz): o przyszłości w odniesieniu do zdarzeń przeszłych można mówić wyłącznie wtedy, gdy się zmieni punkt widzenia, perspektywę mówiącego, gdy się niejako mentalnie przeniesie w czasie.
Takich operacji nie wymaga zgodna z (domyślną, typową) chronologią zdarzeń sytuacja 1.
Łączę wyrazy szacunku
Agata Hącia