15.12.2020

akcent na nie

Witam serdecznie! Wiem, że czasowniki typu robiliśmy, mogliśmy, mają akcent proparoksytoniczny. Nie wiem natomiast, jak akcentować czasowniki dwusylabowe z partykułą nie, np. nie mógłbyś?, nie wziąłbyś?, nie byłbyś?

Joanna

Szanowna Pani,

w przykładach, które Pani podała, akcent pada na partykułę nie, zapytamy więc: nie mógłbyś?, nie wziąłbyś?, nie byłbyś? (sylaby akcentowane wyróżniłam podkreśleniem). Partykułę nie akcentujemy również w innych dwusylabowych formach trybu przypuszczającego (i to nie tylko w pytaniach), np.: Nie mógłbym tego zrobić, Nie chciałbyś być na moim miejscu, Nie biegłby. Nie oznacza to jednak, że tak samo postępujemy w wypadku wszelkich połączeń nie z dwusylabowymi formami czasowników. Jeśli są to formy trybu oznajmującego lub rozkazującego, to nie jest w nich tzw. proklityką (czyli wyrazem nieakcentowanym, tworzącym całość akcentową ze słowem następującym po nim), np.: nie mo, nie chciałeś, nie musisz, nie pisze, nie żartuj, nie odchodź itp.

Łączę wyrazy szacunku

Barbara Pędzich