Dzień dobry! Proszę o informację, czy od słów z sufiksami "kardia", tj. np. bradykardia, tachykardia, stenokardia, można utworzyć polskie przymiotniki. Chodzi o pozostawienie obcych cząstek "brady", "tachy" i niespolszczanie do np. często/rzadkoskurczu. Jakie obowiązują w takich przypadkach zasady? Czy i jeśli tak, to jak, można je utworzyć?
dieperle
Szanowna Pani (lub: Szanowny Panie),
rzeczywiście słowniki języka polskiego nie podają form przymiotnikowych od wymienionych rzeczowników – dlatego że w języku ogólnym nie ma potrzeby tworzenia przymiotników od rzeczowników tak silnie sterminologizowanych. Inaczej w medycynie czy kardiologii. Należałoby zatem uwzględnić zwyczaj występujący w języku medycznym, w którym najczęściej pojawiają się przymiotniki z przyrostkiem -alny. Mielibyśmy zatem formy bradykardialny, tachykardialny i stenokardialny, znaczące tyle co 'związany z bradykardią, tachykardią, stenokardią; dotyczący bradykardii, tachykardii, stenokardii'. Ten przyrostek tworzy przymiotniki odrzeczownikowe stanowiące terminy (lub quasi-terminy) medyczne, por. hemoroidalny, reumatoidalny (tutaj z rozszerzeniem do -oidalny). Występuje także w innych dziedzinach nauki: sferoidalny mat. ('mający kształt sferoidy'), sinusoidalny mat. ('mający kształt sinusoidy'), negroidalny antr. ('związany z negroidem, negroidami'). W niektórych wyrazach (chociażby w ostatnim) sufiks -alny wnosi (podobnie jak w przypadku trzech omawianych przymiotników) znaczenie bardzo ogólne 'związany z czymś, dotyczący czegoś', por. synodalny 'dotyczący synodu'.
Z wyrazami szacunku
Jarosław Łachnik