Witam.
Mam pytanie dotyczące często używanego słowa 'gratis'. Co ono dokładnie oznacza? Czy chodzi o otrzymanie czego całkowicie za darmo? Czy może o otrzymanie bezpłatnie jakiego produktu, ale dopiero przy zakupie innego?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Kasia Sz.
Szanowna Pani,
rzeczownik gratis (trzeba go odróżnić od przysłówka, który mamy na przykład w zdaniu Otrzymaliśmy gratis próbkę materiału) oznacza tradycyjnie 'przedmiot dany lub otrzymany bezpłatnie, zwykle egzemplarz książki', np. Wydawnictwo przesłało gratisy autorom – podaje tak „Uniwersalny słownik języka polskiego PWN”. Gratisami nie muszą być jednak tylko egzemplarze książki rozdawane autorom – „Słownik języka polskiego” pod red. W. Doroszewskiego notuje: „gratis, gratisie – przedmiot dany, otrzymany bezpłatnie, np. egzemplarze książki przeznaczone przez wydawnictwo dla osób lub instytucji do tego upoważnionych: Biłem egzemplarzy prawie 1000, z tych sto z okładem poszły na gratis lub na stratę”.
„Wielki słownik języka polskiego” notuje rzeczownik gratis tylko w znaczeniu: 'produkt, który kupujący dostaje za darmo przy zakupie jakiegoś towaru'. To znaczenie niewątpliwie wywodzi się z częstej praktyki marketingowej obdarowywania klientów/konsumentów różnymi rzeczami, jeśli kupią oni wyrób firmy czy instytucji obdarowującej.
Należy uznać, że w polszczyźnie mamy współcześnie rzeczownik gratis w obu znaczeniach.
Łączę wyrazy szacunku
Agata Hącia