27.05.2022

Królewsko-Pruskie Biuro Statystyczne

Szanowni Państwo,

czy przymiotnik "Królewsko-Pruskie" w nazwie Królewsko-Pruskie Biuro Statystyczne jest utworzony poprawnie? Ta nazwa została przetłumaczona z niemieckiego - Königlich Preußische Statistische Bureau. Przymiotnik jest utworzony od rzeczownika Królestwo Prus, czy więc nie powinien mieć formy "Królewskopruskie"?

Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź.

Redaktorka Ewa

Szanowna Pani,

z całą pewnością forma Królewsko-Pruskie jako odnosząca się do nazwy Królestwo Prus jest niepoprawna. Łącznik (w języku polskim) wskazuje na odrębność desygnatów (jak w przymiotniku biało-czerwony = biały i czerwony), a nazwa Królestwo Prus ma budowę nadrzędno-podrzędną i odnosi się do jednego desygnatu (jednego obiektu państwowego). Za poprawny trzeba więc uznać przymiotnik Królewskopruski, utworzony według wzoru: historia języka > historycznojęzykowy.

Można również rozważyć użycie w tłumaczonej nazwie nie przymiotnika, lecz nazwy państwa, a więc: Biuro Statystyczne Królestwa Prus. Moim zdaniem taka wersja jest dla polszczyzny naturalniejsza, ponieważ od nazw własnych o budowie: rzeczownik + rzeczownik w D. niezwykle rzadko tworzymy przymiotniki i właściwie nie zdarza się to w wypadku nazw państw (dość wspomnieć, że współczesne nazwy krajów oparte na tym schemacie składniowym mają przymiotnik nawiązujący tylko do drugiego członu, np. Królestwo Hiszpanii > hiszpański, Królestwo Danii > duński, Królestwo Kambodży > kambodżański).

Łączę wyrazy szacunku

Agata Hącia