30.11.2024

orzeczenie imienne

Witam! Mam pytanie dotyczące poprawnej pisowni przymiotnika "konieczny" w tym zdaniu: "Przed wpłatą konieczną jest aktywacja kodu w swoim profilu". Poprawnie byłoby "konieczna jest aktywacja / konieczne jest aktywowanie" czy "konieczną jest aktywacja"? Dziękuję z góry za wyjaśnienie.

Monika

Szanowna Pani,

zdanie: Przed wpłatą konieczną jest aktywacja kodu w swoim profilu nie jest poprawne z dwóch powodów.

Po pierwsze, występujące w tym zdaniu orzeczenie imienne (konieczną jest) składa się z łącznika i orzecznika przymiotnikowego w narzędniku, a w tym przypadku orzecznik powinien mieć formę mianownika (konieczna jest, jeszcze lepiej w naturalnym szyku: jest konieczna). Formy narzędnikowe, spotykane w literaturze pięknej aż do dwudziestego wieku, są dziś traktowane jako przestarzałe (zob. hasło: orzeczenie w Nowym słowniku poprawnej polszczyzny pod red. A. Markowskiego). Orzecznik przymiotnikowy ma formę narzędnika tylko w wyjątkowych konstrukcjach, nie dotyczy to jednak omawianego zdania.

Po drugie, zaimek dzierżawczy swoim odnosi się formalnie do podmiotu zdania, a w tym zdaniu podmiotem jest aktywacja. Widać to wyraźniej w naturalnym szyku: Aktywacja kodu jest konieczna w swoim profilu. Z pewnością nie taki sens chciał wyrazić nadawca. Nie chodzi przecież o profil aktywacji, ale o profil osoby, która będzie dokonywać wpłaty i do której jest skierowany ten komunikat. W związku z tym dwie pozostałe propozycje dotyczące tego zdania (konieczna jest aktywacja, konieczne jest aktywowanie) również nie są poprawne.

Proponuję sformułować zdanie następująco:

Przed wpłatą należy aktywować kod w swoim profilu.

Łączę wyrazy szacunku

Monika Kącka-Rodak