Lesław

Szanowny Panie,

potomek to w pierwszym znaczeniu 'dziecko w stosunku do swoich rodziców' – niezależnie od płci (możemy mówić o żeńskim potomku i o męskim potomku), w drugim: każdy członek rodziny w stosunku do swojego przodka' (np. zjazd potomków), a więc tytuł rozdziału jest poprawny. Nie dlatego jednak, że słowo potomek jest rodzaju żeńskiego, tylko dlatego, że znaczenie tego słowa jest na tyle pojemne, że odnosi się do wszystkich osób niezależnie od płci. Podobnie jest ze słowami przodek, geniusz, detektyw, człowiek, jak również osoba: rodzaj gramatyczny tych wyrazów nie determinuje płci osób, które nimi określamy. Całkiem poprawne są zdania: Ja, Maria, jestem potomkiem swoich dziadów; Zosia jest geniuszem; Skorzystaj z usług najlepszego detektywa, pani Kasi; Współpracujemy z Zofią, człowiekiem nad wyraz uczciwym; Porozmawiaj z Janem, bardzo interesującą osobą.

Często słów potomek, przodek używamy w liczbie mnogiej, co pozwala niejako ukryć rozbieżność między rodzajem gramatycznym tych rzeczowników a płcią określanych nimi osób; zastosowanie liczby pojedynczej z kolei tę rozbieżność uwypukla. W takiej sytuacji mogą się nam także uaktywniać konotacje kulturowe wynikające z drugiego znaczenia słowa potomek (prawo dziedziczenia mieli zwykle potomkowie męscy, o nich w naszej kulturze najczęściej myślano w kontekście sukcesji), dlatego bezpośrednie odniesienie słowa potomek do kobiety może się wydawać zaskakujące. Jest to jednak semantycznie całkowicie poprawne.

Łączę wyrazy szacunku

Agata Hącia