27.12.2021

propaganda

Szanowni Państwo, czy obecnie słowa "propaganda" można użyć w neutralnym znaczeniu (bo takie ono pierwotnie było), czy raczej wypowiedź zawierająca to słowo przyjmie negatywny ton i zamiast "propagandy" powinno użyć się "propagacji" czy "propagowania"?

a.

Szanowna Pani (lub: Szanowny Panie),

współcześnie słowo propaganda nie jest neutralne pod względem aksjologicznym (inaczej niż np. przed stu laty), dlatego należy założyć, że jeśli ktoś chciałby go dzisiaj użyć w znaczeniu 'propagowanie, szerzenie, popularyzowanie [pozbawione manipulacji]', zostanie niezrozumiany lub zrozumiany opacznie. Dlatego lepiej mówić o propagowaniu. Odradzam natomiast propagację, bo ten rzeczownik z kolei niesie dwa wyspecjalizowane znaczenia (cyt. za Uniwersalnym słownikiem języka polskiego pod red. S. Dubisza, Warszawa 2003):
1. biol. «rozmnażanie się, wydawanie potomstwa»
○ Propagacja organizmów roślinnych.
2. fiz. «całokształt zjawisk związanych ze swobodnym rozchodzeniem się fal w jakimś ośrodku»
○ Propagacja fal radiowych.

Łączę wyrazy szacunku

Agata Hącia