27.07.2022

przestawienie liter w wyrazie; róża i Róża

1. Czy przestawienie liter w wyrazie - pikink zamiast piknik jest błędem ortograficznym? Taki zarzut postawił nauczyciel.

2. Czy powtórzenie w rodzaju : "Jego Róża może nie jest jedyną różą na świecie, ale jest wyjątkowa." jest błędem językowym?

Anna

Szanowna Pani,

przestawienie liter w wyrazie potraktowałabym jako błąd literowy, a nie ortograficzny, zwłaszcza że nie prowadzi do żadnej poważniejszej usterki, nie wydaje się też sposobem ominięcia przez ucznia pułapki pisowniowej. Teoretycznie każde odstępstwo od zasad składania liter w wyrazy można by traktować jako wadę ortograficzną, ale przede wszystkim należy zachować rozsądek. Warto również wziąć pod uwagę dokument opracowany przez Komisję Dydaktyczną RJP, a dotyczący oceniania prac uczniowskich pod względem ortograficznym.

Jeśli chodzi o drugie pytanie, to nie widzę tu błędu językowego. Nie wiem, co nauczyciel (?) potraktował jako błąd; przypuszczam, że mógł zakwestionować zapis wielką literą Róża lub powtórzenie. Miałabym jednak odmienne zdanie.

Jeśli chodzi o zapis Róża, to co prawda w Małym księciu w odniesieniu do wiadomego kwiatu pojawia się tylko forma róża, lecz całkowicie zrozumiałe jest dla mnie zapisanie tego słowa od wielkiej litery, jeśli chce się mu nadać funkcję nazwy własnej (w tym wypadku: imienia). Nazwy własne identyfikują jeden obiekt spośród wielu i tak właśnie postąpił uczeń. Widzę tu zabieg świadomy, tym bardziej że w zdaniu są zestawione formy Róża i róża, o odmiennej funkcji wskazywanej przez wielką/małą literę.

To właśnie sprawia, że powtórzenie nie jest w tym zdaniu błędem. Zresztą nawet gdyby dwukrotnie pojawiła się forma róża, również usterki bym tu nie widziała. Nie każde powtórzenie traktujemy jak błąd, czasami bywa ono świadomym zabiegiem stylistycznym.

Nie znam zresztą całego tekstu, z którego pochodzi cytowane zdanie; być może nauczyciel (?) miał powód, by potraktować to powtórzenie jako wadę.

Łączę wyrazy szacunku

Agata Hącia