Bolesław Breczko

Szanowny Panie,

możemy jedynie wyjaśnić różnicę semantyczną między tymi wyrazami. Nie komentujemy jednak ani nie interpretujemy wypowiedzi osób publicznych, zwłaszcza wypowiedzi o charakterze prawnym.

Choć i przymus, i obowiązek wiążą się z sytuacją, w której ktoś robi coś, bo musi, to jednak nie są to wyrazy o identycznym znaczeniu. Przymus (inaczej: nacisk, presja) to siła (wynikająca np. z czyjegoś oddziaływania, z konstrukcji prawa, z systemu moralnego), która sprawia, że ktoś inny jest zobligowany do zrobienia czegoś (lub po prostu: robi coś), aby uniknąć groźnych dla siebie, a w każdym razie niekorzystnych konsekwencji. Obowiązek zaś (inaczej: powinność, zobowiązanie) to to, co ktoś musi zrobić (czasami również: bo tego chce), ponieważ jest to konsekwencja wcześniejszych ustaleń, akceptacji jakiegoś systemu (prawnego, moralnego, społecznego, zawodowego, rodzinnego, obyczajowego, etykietalnego itd.). Obowiązek zatem może być skutkiem presji, ale nie musi – zdarza się, że po prostu wynika ze zgody na regulacje czy normy albo z chęci zachowania się w określony sposób, bez przymusu.

Łączę wyrazy szacunku

Agata Hącia