05.11.2023

więc, dlatego

Witam serdecznie. Mam pytanie. Czy spójników "dlatego" i "więc" można używać zawsze zamiennie? Czy mogę powiedzieć np. "Jest dobrze, dlatego nie marudź", czy może lepiej byłoby zastąpić "dlatego" w tym zdaniu spójnikiem "więc"? Pozdrawiam.

Michał

Szanowny Panie,

oba wyrazy funkcyjne: dlatego i więc istotnie łączą zdania składowe, z których pierwsze wskazuje na stan X skutkujący stanem Y, przedstawionym w zdaniu drugim, ale nie uznałabym dlatego oraz więc za synonimy. Dlatego wskazuje w większym stopniu na przyczynę czegoś, więc wskazuje na skutek. Synonimy dlatego to: stąd, z tej przyczyny; synonimy więc to: zatem, przeto, toteż, tedy, stąd. W wielu wypowiedzeniach da się, co prawda, wymiennie użyć tych wyrazów funkcyjnych (z subtelną zmianą semantyki zdania), ale nie zawsze. Na przykład:

  • Jest dobrze, dlatego nie marudź. ORAZ Jest dobrze, więc nie marudź.
  • Lało, dlatego wziął parasol. ORAZ Lało, więc wziął parasol.
  • Mam coś do załatwienia, dlatego wyjdę wcześniej. ORAZ Mam coś do załatwienia, więc wyjdę wcześniej.
  • Prowadził niezdrowy tryb życia, dlatego zachorował. ORAZ Prowadził niezdrowy tryb życia, więc zachorował.
  • TYLKO: Widocznie pracuje na drugiej i trzeciej zmianie, dlatego jest tu teraz.
  • TYLKO: Byłam przy tym, dlatego tak dobrze pamiętam te chwile.
  • TYLKO: Nie widzę jego płaszcza, więc chyba już wyszedł.

Łączę wyrazy szacunku

Agata Hącia