09.03.2025

zdanie z imiesłowowym równoważnikiem

Które zdanie jest poprawne i czy użycie imiesłowu w drugim zdaniu jest błędem gramatycznym? 1. Aktor debiutował w spektaklu "Rudy Dżil", w którym animował łapę Olbrzyma. 2. Aktor debiutował w spektaklu "Rudy Dżil", animując łapę Olbrzyma.

Karolina

Szanowna Pani,

na pewno poprawne jest zdanie pierwsze: (1) Aktor debiutował w spektaklu "Rudy Dżil", w którym animował łapę Olbrzyma. Za poprawne można by również uznać zdanie drugie: (2) Aktor debiutował w spektaklu "Rudy Dżil", animując łapę Olbrzyma, ale nie niosłoby ono takiej samej treści jak pierwsze wypowiedzenie.

Jeden z warunków poprawności użycia imiesłowowych równoważników zdania dotyczy typu zdania podrzędnego, które zamieniamy na równoważnik. W zdaniu (1) wypowiedzenie podrzędne to tzw. zdanie rozwijające (co znaczy, że – mówiąc w uproszczeniu – nie powstało z przekształcenia jakiejś części zdania pojedynczego, np. przydawki, dopełnienia, okolicznika, lecz że rozwija, tj. uzupełnia, sens zdania składowego nadrzędnego). Z kolei zacytowane przez Panią zdanie (2) dałoby by się obronić tylko w takiej interpretacji, że równoważnik powstał z przekształcenia zdania okolicznikowego czasu (aktor debiutował, kiedy animował > ...animując) lub zdania okolicznikowego sposobu (aktor debiutował tak (w taki sposób), że animował > ...animując), lub zdania z okolicznikiem akcesoryjnym (aktor debiutował, a przy tym animował > ...animując). Takie interpretacje obroniłyby wypowiedzenie (2) pod względem gramatycznym, ale nie semantycznym, jeśli równoważnik, w zamiarze piszącego, miał przekazać taką treść jak zdanie rozwijające.

Łączę wyrazy szacunku

Agata Hącia