11.10.2021

ze sz

Witam,

Moje pytanie dotyczy kamienia szlachetnego jakim jest szmaragd. Używając go powinnam powiedzieć "pierścionek złoty z szmaragdem, czy ze szmaragdem. Pierścionek z szmaragdami czy ze szmaragdami?

N

Szanowna Pani,

poprawnie powiemy tylko: pierścionek ze szmaragdem, pierścionek ze szmaragdami. Konstrukcje: *pierścionek z szmaragdem, *pierścionek z szmaragdami byłyby po prostu trudne do wymówienia, dlatego stosujemy tu rozszerzony wariant przyimka z, tj. ze.

Użycie przyimka ze charakteryzuje Wielki słownik poprawnej polszczyzny pod red. A. Markowskiego, Warszawa 2004: „ze – forma przyimka: z, używana przed wyrazami rozpoczynającymi się od spółgłoski: s, z, ś, ź, ż, rz, sz, po której następuje inna spółgłoska, oraz przed wyrazami rozpoczynającymi się od kilku spółgłosek; regionalnie (na południu Polski) także przed wyrazami rozpoczynającymi się od spółgłoski: z, s, ż, ś: Ze złota, ze srebra. Ze szkoły, ze skóry, ze Szczecina, ze Świeradowa. Ze wstydu, ze wzruszenia. Także: ze Lwowa, ze mną [wym. ze mną], ze mnie [wym. ze mnie], ze snu [wym. ze snu a. ze snu], reg. małopol. ze sokiem, ze ziemi, ze Żywca”.

Podobnie rzecz się ma z przyimkiem w (we), o czym można przeczytać w tej poradzie.

Łączę wyrazy szacunku

Agata Hącia