21.08.2022

Zgorzałazgorzelski czy zgorzalski?

Dzień dobry, jaki jest przymiotnik od nazwy wsi "Zgorzała"? Zgorzelski czy zgorzalski?

Marta

Szanowna Pani,

wprawdzie w źródłach poprawnościowych nie znalazłam interesującej Panią nazwy, ale figuruje ona w Wykazie urzędowych nazw miejscowości i ich części. Jak się dowiadujemy z tego dokumentu, forma przymiotnikowa utworzona od nazwy Zgorzała to zgorzelski – można więc zalecić posługiwanie się tą właśnie postacią omawianego przymiotnika.

Warto przy okazji zauważyć, że jest to forma dość nietypowa, jeśli weźmie się pod uwagę inne nazwy miejscowe mające zakończenie -ała. Od nazw tych bowiem (i to zarówno rzeczownikowych, jak i przymiotnikowych) regularnie tworzy się przymiotniki z przyrostkiem  -alski. Dotyczy to np. takich nazw, jak Biała, Skała, Mała, Spała, Boguchwała, Kwaczała, Koczała – jak podaje Słownik nazw miejscowości i mieszkańców pod red. Marka Łazińskiego (Warszawa 2007), od każdej z  tych nazw utworzymy przymiotnik z -a- (a nie -e-) w zakończeniu, czyli: bialski, skalski, malski, spalski, boguchwalski, kwaczalski, koczalski. Prawidłowość tę potwierdzają przykłady ze wspomnianego wykazu nazw urzędowych, por.: Grzymałagrzymalski, Strzałastrzalski, Zawitałazawitalski, Kumiałakumialski czy Mochałamochalski. Wyjątkiem (i dobrą analogią do formy zgorzelski) jest natomiast przymiotnik pogorzelski, utworzony od nazwy Pogorzała.

Z wyrazami szacunku

Barbara Pędzich