AF

Szanowna Pani (lub: Szanowny Panie),

jak podaje Słownik terminów literackich M. Głowińskiego, T. Kostkiewiczowej, A. Okopień-Sławińskiej i J. Sławińskiego, Ossolineum, Wrocław 2002, s. 137, epitet to „wyraz pełniący w tekście funkcję określającą wobec rzeczownika, najczęściej odniesiony doń przymiotnik, np. twarde głazy (epitet przymiotnikowy), imiesłów, np. tańczący jastrząb (epitet imiesłowowy), lub też połączony przez apozycję inny rzeczownik, np. wieża gigant (epitet rzeczownikowy). Epitet określa właściwości przedmiotu, np. wysokie drzewa, lub stosunek mówiącego do tego przedmiotu, np. odrażający postępek, często jedno i drugie i równocześnie, np. lodowaty podmuch. (...) Epitet tworzący w połączeniu z określanym wyrazem związek metaforyczny nosi nazwę epitetu metaforycznego, np. gorzki uśmiech, zwiędłe serca, skrzydlata myśl”.

Oprócz wymienionych przykładów epitetami metaforycznymi są np. miasto ogród, człowiek encyklopedia, wywiad rzeka.

Wyrażenie sito prawdy nie nosi cech epitetu ani pod względem składniowym (jest zbudowane z rzeczownika sito i jego przydawki dopełniaczowej prawdy, a nie z rzeczownika i określającego go innego rzeczownika w apozycji ani tym bardziej z rzeczownika i przymiotnika bądź imiesłowu przymiotnikowego), ani pod względem semantycznym (przydawka prawdy nie wskazuje na cechy sita). A zatem jest to tzw. metafora dopełniaczowa (podobnie jak np. perły zębów, aksamit włosów, płomień miłości, wycie wichru czy bardziej zleksykalizowane: bieg wydarzeń, źródło dochodów, rachunek sumienia, barwa głosu), a nie epitet metaforyczny.

Z wyrazami szacunku

Agata Hącia