21.07.2025

cyberpunk

Szanowni Państwo, proszę o podanie paradygmatu odmiany słowa cyberpunk. W literaturze napotykam (często w ramach jednego opracowania) formy dopełniacza zakończone na -a oraz -u. Być może wynika to z podobieństwa do formy miejscownika. W 2014 roku ukazała się pozycja Mazurkiewicza „Z problematyki cyberpunku...”, z kolei Wielki Słownik Języka Polskiego sugeruje, by formę dopełniacza zakończyć literą -a. Bardzo proszę o pomoc w rozstrzygnięciu problemu, bowiem prace z dziedziny literatury cyberpunkowej nieustannie zyskują na popularności. Pozostaję z szacunkiem

Wiktoria

Szanowna Pani,

rzeczywiście w tekstach spotyka się obie formy – zarówno cyberpunku, jak i cyberpunka. Wyszukiwarka Google pokazuje, że obydwa warianty mają liczne poświadczenia, choć forma druga jest mniej więcej dwukrotnie częstsza. Z kolei Narodowy Korpus Języka Polskiego poświadcza zbliżoną frekwencję obu form. Wydaje się natomiast, że w tekstach naukowych i krytycznoliterackich częstsza jest forma cyberpunku – np. wyszukiwarka Google Scholar pokazuje około 200 wyników dla tej wersji i około 70 dla formy cyberpunka.

Wielki słownik języka polskiego PAN notuje tylko formę cyberpunka, zamieszcza jednak informację o tym, że spotykana jest także forma końcówka -u. Sformułowanie „spotykana” wydaje się zresztą zbyt ostrożne – jak wspomniałam, forma cyberpunku występuje w tekstach całkiem często.

Niestety trudno w tym wypadku odwołać się do jednej ogólnej zasady. Rzeczowniki męskie zakończone na spółgłoskę przybierają w dopełniaczu liczby pojedynczej końcówkę -a lub -u, a wybór między tymi końcówkami bywa uzależniony od znaczenia, stylu wypowiedzi, a także wpływów analogii fleksyjnej. W przypadku wielu rzeczowników – zwłaszcza nowszych i zapożyczonych – w użyciu są obocznie obie formy.

Obydwa przywołane przez Panią warianty (cyberpunka i cyberpunku) należy więc uznać za poprawne.

Z wyrazami szacunku

Barbara Pędzich