23.09.2024

kartofel, ziemniak, pyra

Kartofel, a może ziemniak? Proszę o wskazanie poprawnej formy.

Zbyszek

Szanowny Panie,

oba wyrazy − kartofel i ziemniak − są tak samo poprawne i równie chętnie używane w polszczyźnie ogólnej. Wchodzą w skład takich połączeń, jak młode kartofle/ziemniaki, tłuczone kartofle/ziemniaki, tłuczek do kartofli/ziemniaków, obierać kartofle/ziemniaki (por. listy połączeń wyrazowych w Wielkim słowniku języka polskiego: ziemniak, kartofel).

Różnice dotyczą tego, w jaki sposób dostały się do polszczyzny: kartofel to zapożyczenie z niemieckiego Kartoffel, co ciekawe zgodnie ze Słownikiem etymologicznym języka polskiego Wiesława Borysia również swojsko brzmiący ziemniak ma swoje źródło w języku niemieckim − jest kalką słowa Erdapfel (dosł. ziemne jabłko).

W języku polskim funkcjonuje jeszcze jako synonim omawianych wyrazów słowo pyra, które jest poznańskim regionalizmem.

Łączę wyrazy szacunku

Monika Pawelec-Skurzyńska