Kamila

Szanowna Pani,

mutować i jego dokonane odpowiedniki zmutować, wymutować to nowe jednostki w polszczyźnie – dwie pierwsze są homonimiczne w stosunku do znanych od dawna czasowników mutować «podlegać mutacji lub wywoływać mutacje», zmutować «spowodować trwałą, dziedziczną zmianę właściwości żywego organizmu» (cyt. za Uniwersalnym słownikiem języka polskiego, red. S. Dubisz, Warszawa 2003), trzecia to neologizm słowotwórczy od mutować 'wyciszyć', powstały na wzór czasowników wyciszyć, wyłączyć. Mamy tu więc do czynienia nie tyle z nowymi znaczeniami starych słów, ile po prostu z nowymi wyrazami, nowymi formami.

Oczywiście źródłem tych neologizmów jest przywołany przez Panią angielski czasownik to mute, które w sytuacji telekonferencyjnej (a więc w odniesieniu do odpowiednich udogodnień technicznych i technologicznych) rzeczywiście jest dokładnym odpowiednikiem rodzimego wyciszyć, lecz tutaj synonimia się kończy. Nie powiemy bowiem: *zmutuj radio, proszę, *szukam wykładziny mutującej, *trzeba wymutować windę, bo hałasuje czy *mutujemy pomieszczenia biblioteczne. A więc zakresowo polskie wyciszyć i angielskie to mute znacznie się różnią.

Przywołane neologizmy (mutować, zmutować, wymutować) należą do dość sporego zbioru słów, które zasiliły polszczyznę wskutek pandemii (należą więc do tzw. koronasłów czy koronawyrazów). Przez to, że wiele osób zostało zmuszonych do pracy zdalnej i uczestnictwa w licznych telespotkaniach, codziennością się stało sprawne korzystanie z platform do telekonferencji. Wyciszanie uczestników spotkania (także: wyciszanie samych siebie) zaczęliśmy nazywać mutowaniem (a nie: wyciszaniem) z powodów ludycznych, prawdopodobnie ten żart ma nam nieco osłodzić trudy zdalnej pracy.

Czy czasowniki mutować, zmutować, wymutować zostaną w polszczyźnie? Trudno przewidzieć, los bywa kapryśny.

Łączę wyrazy szacunku

Agata Hącia