Mam pytanie. Czy wyrażenie : pan Bóg piszemy w taki właśnie sposób, czy też musimy stosować zapis: Pan Bóg, jaki upowszechniają księża i katecheci? Czy jest to wymóg kwestii szacunku? W literaturze często spotykam zapis zwróciłem się z tym do pana Boga... Czy ze względu na bezwyznaniowość istnieje taka poprawna forma zapisu? Bardzo proszę o wykładnię, gdyż katecheta zakwestionował moją wersję jako polonisty.
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Aga
Szanowna Pani,
poprawna jest tylko pisownia Pan Bóg. Pierwszy człon nie niesie tutaj takiego znaczenia jak na przykład w wyrażeniu pan Stanisław, lecz ma sens: 'Bóg'. A zatem Pan Bóg to w pewnym sensie wyrażenie redundantne, lecz sfrazeologizowane, funkcjonuje jako nazwa własna będąca całostką imienniczą, a więc identyfikującą desygnat (w taki sposób, w jaki identyfikują swoich nosicieli np. nazwy bohaterów baśniowych, jak Kot w Butach, Czerwony Kapturek itd. – i tutaj stosujemy wielkie litery w każdym członie nazwy z wyjątkiem wewnętrznych spójników i przyimków).
Także w tej postaci (Pan Bóg) nazwa ta występuje w związkach frazeologicznych, np. goły, jak go Pan Bóg stworzył; wszelki duch Pana Boga chwali!; niech Pan Bóg broni!; złapać Pana Boga za nogi; jak u Pana Boga za piecem; człowiek strzela, Pan Bóg kule nosi; strzeżonego Pan Bóg strzeże.
Z pisowni Pan Bóg zdaje sprawę na przykład Wielki słownik ortograficzny PWN. Szczegółowe objaśnienia znajdziemy również w opracowaniu Renaty Przybylskiej i Wiesława Przyczyn Pisownia słownictwa religijnego, Biblos, Tarnów 2011, s. 11–12: „Nazwy własne istot nadprzyrodzonych (wszystkie człony) i ich ewentualne zastępniki piszemy wielką literą np. (...) Bóg, Pan Bóg (...). Jednowyrazowe określenia Boga i Maryi zapisujemy wielką literą, np. Trójjedyny, Opatrzność, Ojciec (= Bóg), Stwórca (...), Pan (= Bóg) (...). Dodatkowe określenia identyfikujące piszemy wielką literą, np. Bóg Ojciec, Bóg Stwórca, Bóg Wszechmogący (...)”.
Łączę wyrazy szacunku
Agata Hącia