12.02.2022

pieczętny

W słownikach nie występuje wyraz "pieczętny", w przeciwieństwie do przymiotnika "pieczęciowy". Natomiast Google wyszukuje pierwszy w 25 500 miejscach, a drugi w 3300. W szczególności popularny jest "tłok pieczętny". Czy wbrew słownikom należy to zaakceptować?

kustosz

Szanowny Panie,

forma pieczętny jest odnotowana m.in. w Słowniku języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego, PWN, Warszawa 1958–1969. Czytamy tam:

pieczętny daw. przym. od pieczęć: Najpowszechniej używaną masą pieczętną był wosk. (...) Na wizerunkach pieczętnych od połowy tego [XIII] wieku spotykamy rodzaj hełmów w kształcie garnków, zakrywających całkowicie twarz. (...) Mieszczanie kijowscy na równi ze szlachtą posiadać mogli dobra ziemskie i mieli swoje pieczętne znaki, podobne do herbów szlachty ruskiej. (...)

Nie wiem, w których słownikach sprawdzał Pan obecność przymiotnika pieczętny, ale niewątpliwie popularne słowniki polszczyzny ogólnej tutaj nie wystarczają, ponieważ mamy do czynienia ze słowem przestarzałym, może nawet archaicznym, a jednocześnie specjalistycznym. W takich sytuacjach lepiej się kierować rozstrzygnięciami właśnie ze źródeł specjalistycznych, szczególnie dotyczących danej dziedziny wiedzy. Słowniki współczesnego języka ogólnego nie obejmują ogromnej liczby zjawisk językowych i nie powinny być jedynym kryterium rozstrzygającym o poprawności jakiegoś wyrazu.

Łączę wyrazy szacunku

Agata Hącia