Mirosława

Szanowna Pani,

ocena poprawności podanych połączeń jest zależna od kontekstu, w którym się pojawiają.

Wyrażenie na opozycji w zwrocie zawieźć się na opozycji nie stanowi błędu, natomiast w połączeniu z czasownikami działać, być byłoby niepoprawne. Powinniśmy wówczas użyć przyimka w: działać w opozycji, być w opozycji (por. Nowy słownik poprawnej polszczyzny).

Możemy powiedzieć Obowiązek ubezpieczenia zawodnika spoczywa na klubie sportowym, ale już zdanie *Dyskutowaliśmy o tym na klubie uznamy za błędne. Właściwym połączeniem będzie wówczas w klubie lub na zebraniu klubu. Można przypuszczać, że połączenie na klubie występujące w podanym zdaniu jest efektem skrótu myślowego − pominięto w nim wyraz taki jak zebranie, spotkanie, posiedzenie.

Nieuzasadnione zastępowanie przyimka w przyimkiem na jest oceniane przez językoznawców negatywnie, ale trudno jednoznacznie określić mechanizm powstawania tego błędu. Nadużywanie przyimka na kosztem przyimka w nie jest zjawiskiem nowym. W języku potocznym pojawiają się błędne sformułowania takie jak *pracować na magazynie, *być na kasie.

Może przyczyny występowania takiej tendencji należy upatrywać w tym, że zasady dotyczące przyimków w i na nie są precyzyjne. Ogólna zasada mówi, że przyimka w używamy, mówiąc o przestrzeniach zamkniętych, a przyimka na w odniesieniu do przestrzeni otwartych. Istnieją jednak wyrazy, które mogą stworzyć poprawną konstrukcję z każdym z omawianych przyimków, ale każda z nich będzie mieć inne znaczenie, np. jesteśmy w mieście (a nie na wsi), ale jesteśmy na mieście (czyli wyszliśmy z domu), jesteśmy w dyskotece (w budynku), ale jesteśmy na dyskotece (na zabawie tanecznej).

Łączę wyrazy szacunku

Monika Pawelec-Skurzyńska