13.08.2022

w Stawisku czy na Stawisku

Miejscowość:Stawisko Przyjęcie odbędzie się w Stawisku czy na Stawisku

Nowak

Szanowna Pani (lub Szanowny Panie),

nazwa ta może się odnosić do różnych miejsc – jak podaje Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części, w Polsce jest kilkanaście obszarów (w większości są to części różnych wsi) o nazwie Stawisko. To, czy użyjemy przyimka w czy na w odniesieniu do części wsi, zależy od miejscowego zwyczaju językowego, trudno więc jednoznacznie odpowiedzieć na Pani (lub Pana) pytanie. Można natomiast powiedzieć, że gdyby chodziło o nazwę miejscowości (a nie jej części) – powiedzielibyśmy: w Stawisku.

Przyimek w wydaje się też właściwszy w wypadku najbardziej znanego Stawiska, majątku ziemskiego należącego niegdyś do Jarosława Iwaszkiewicza i jego żony (posiadłość ta położona jest w Podkowie Leśnej). Znajduje się tam dziś Muzeum im. Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów w Stawisku – to istotna wskazówka: widzimy, że przyimek w pojawia się w oficjalnej nazwie tej instytucji. Można uznać, że jest to zgodne z ogólniejszą praktyką językową: w połączeniu z nazwami majątków ziemskich używamy raczej przyimka w, por. np. w Srebrnej Górze, w Kalinówce, w Wilczołapach, w Skrudzie, w Długiej Szlacheckiej (tego typu nazwy stawały się zresztą często oficjalnymi nazwami miast i wsi).

Trzeba zauważyć, że forma na Stawisku również jest dość rozpowszechniona – pojawia się nie tylko w dzisiejszych tekstach, lecz także np. w przekazach przyjaciół Iwaszkiewiczów, choćby w relacji Romana Jasińskiego Zmierzch starego świata. Wspomnienia 1900-1945 (Kraków 2008). Mimo to – z powodów, o których wspomniałam wyżej – godniejsza polecenia wydaje się forma w Stawisku.

Z wyrazami szacunku

Barbara Pędzich