14.10.2022

wziąć się za siebie

wziąć się za siebie czy do siebie?

Ewa

Szanowna Pani,

powinniśmy wprawdzie – przynajmniej w starannej polszczyźnie – unikać składni typu wziąć się za naukę, wziąć się za pracę (lepiej: wziąć się do nauki, wziąć się do pracy), jednak w interesującym Panią zwrocie właściwy jest przyimek za. Mówimy zatem wziąć się za siebie, a także na przykład: wziąć się za kogoś (por. zdania typu: Od jutra wezmę się za siebie; Muszę się wreszcie wziąć za Pawła). Oczywiście konstrukcje te są nieco potoczne, ale użycie w nich przyimka do byłoby nienaturalne i dość rażące (por.: *Od jutra wezmę się do siebie; *Muszę się wreszcie wziąć do Pawła).  

Warto zauważyć, że zwroty wziąć się do czegoś i wziąć się za kogoś niosą nieco inne znaczenie. Wziąć się do czegoś to ‘przystąpić do wykonywania określonych czynności, wskazanych następującym rzeczownikiem lub przez niego symbolizowanych’, natomiast wziąć się za kogoś znaczy: ‘zacząć się intensywnie zajmować sprawami związanymi z określoną osobą’ (obie definicje przywołuję za Wielkim słownikiem języka polskiego).

Z wyrazami szacunku

Barbara Pędzich