08.11.2020

piąci, szóści

Czy poprawne są formy typu piąci, szóści? Trudno mi to rozstrzygnąć na podstawie źródeł, bo słyszałam wypowiedź językoznawcy, który uznał, że zdania Polacy byli na mecie piąci poprawne, ale w Nowym słowniku poprawnej polszczyzny znalazłam inną opinię. W haśle Liczebniki porządkowe czytamy: „nie istnieją liczebniki porządkowe piąci, szóści, siódmi itd.”. Jak zrozumieć tę rozbieżność?

E.P.

Szanowna Pani,

formy piąci, szóści, siódmi, ósmi, a nawet jedenaści, dwunaści, dwudzieści, siedemdziesiąci są formalnie poprawne. Mogą się wydawać nienaturalne, ale to dlatego, że używa się ich raczej rzadko. Zastępuje się je zwykle konstrukcjami opisowymi, na przykład: Zajęliśmy piąte miejsce, mimo że takie omowne wyrażenia są mniej ekonomiczne.

W źródłach normatywnych rzeczywiście można się natknąć na rozbieżne rozstrzygnięcia  dotyczące omawianych form. Opinia Hanny Jadackiej – autorki wspomnianego przez Panią hasła problemowego poświęconego liczebnikom – wynika zapewne z tego, że postaci piąci, szóści nie są bardzo rozpowszechnione  w tekstach. Jednak warto zaznaczyć, że w późniejszym wydaniu przywołanego przez Panią źródła (Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny) formy te zyskały aprobatę normatywną.

Z wyrazami szacunku

Barbara Pędzich