09.07.2021

element korona- – status słowotwórczy

Szanowni Państwo, zwracam się z prośbą o pomoc w określeniu kategorii, do której należą wyrazy złożone z członem "korona-", takie jak "koronaferie", "koronakryzys" etc. Brak interfiksu wskazywałby na zrosty, jednak pierwszy człon w tych konstrukcjach zawsze jest nieodmienny, co sugeruje raczej złożenia. Pozdrawiam

Hanna

Szanowna Pani,

rzeczywiście w literaturze przedmiotu status wyrazów takim elementem jest niejasny. Bywają one opisywane i jako zrosty, i jako złożenia (z interfiksem zerowym lub bezafiksalne), a nawet jako derywaty proste z prefiksoidem (bardziej samodzielnym znaczeniowo przedrostkiem).

Na pewno jednak cząstkę korona- można interpretować jako część wyrazu koronawirus, powstałą przez ucięcie elementu niefleksyjnego podstawy słowotwórczej <wirus>. Formację koronaferie z parafrazą słowotwórczą 'coś na kształt ferii, czasu wolnego od pracy i nauki, w czasie epidemii koronawirusa' interpretowalibyśmy wówczas jako złożenie bezafiksalne (istnieją bowiem złożenia niemające interfiksu) z ucięciem części pierwszego członu: korona<>-ferie. Nie byłby to zrost, jeśli zrosty definiujemy wąsko: jako elementy powstałe z określonej konstrukcji składniowej przez jej połączenie w jeden wyraz, por. godny wiarywiarygodny, biały stokBiałystok, wielka noc, Wielka NocWielkanoc. Taka interpretacja słowotwórcza przytoczonego przez Panią rzeczownika wydawałaby mi się najbardziej przekonująca. Inne jednostki z członem korona- opisywałbym tak samo.

Z wyrazami szacunku

Jarosław Łachnik